Бритониё дар Афғонистон бо 9 ҳазор нерӯ, асосан дар вилояти ҷанубии Ҳилманди Афғонистон, ки ҳаммарз бо Покистон аст, ҳузур дорад. Пас аз сардии равобит бо Исломобод, солҳои ахир кишварҳои умдаи нерӯҳои байнулмилал-Амрико ва Бритониё ба ҷустуҷӯи роҳи хуруҷ тариқи шимол -Осиёи Марказӣ афтодаанд.
Ник Ҳарвӣ зимни сӯҳбат бо хабарнигорон дар Душанбе
Изҳороти мақоми бритониёӣ дар ҳолест, ки рӯзи сешанбе ҳангоми арзёбии стратегияи хуруҷ аз Афғонистон дар Сенати Амрико, фармондеҳи бахши ҳамлу нақли артиши Амрико генерали нерӯҳои ҳавоӣ Вилям Фрейзер гуфт, имкони интиқоли мошинҳои зиреҳпӯш ва муҳимоти ғайриҷангӣ тавассути Қазоқистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон мувофиқа шудаву Русия ва Узбакистон ҳам ин тарзи интиқоли муҳимоти низомии ИМА-ро пуштибонӣ кардаанд. Аммо Ник Ҳарвӣ гуфт, ҳоло танҳо бо се кишвари минтақа - Қазоқистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон музокирот идома доранд.
Иддае аз коршиносон бар инанд, ки масири шимолӣ барои хуруҷи нерӯҳои хориҷӣ танҳо тариқи се кишвари зикршуда комил нест, зеро роҳҳои аслӣ ва мусоид ба шимол - бандарҳои Назди Балтика ва Баҳри Сиёҳ - аз Узбакистон ва Русия мегузаранд. Ба қавли онҳо, эҳтимол дорад баъзе силоҳу муҳимоти низомии НАТО ва кишварҳои узваш аз ҳудуди Осиёи Марказӣ ҳам берун нараванд ва заминае барои ҳузури низомиашон дар минтақа шаванд.
Аммо Абдуғаффори Камол, коршинос дар умури минтақа мегӯяд, интихоби масири шимол аз нигарониҳои амниятӣ пеш омадааст, на бо мақсади тавсеаи нуфуз дар ин минтақа: «Ин ҷо ҳадафи дигаре нест. Зеро барои боқӣ
Абдуғаффори Камол, коршиноси тоҷик
мондан дар минтақа сароғоз бояд як марҳалаи тӯлониеро аз сар гузаронанд. Аввал бояд музокироти давомдори расмӣ бо худи кишварҳои минтақа анҷом диҳанд ва табъан музокироти ғайрирасмӣ бо Русия, ки дар ин бора то ба ҳол сӯҳбате нашудааст.»
Иддае дигар аз коршиносон бар инанд, ки худи интиқоли лавозимоти низомии нерӯҳои хориҷӣ тариқи ин масире, ки имрӯз дар назар аст, яъне Тоҷикистон, Қирғизистон ва Қазоқистон, барои кишварҳои НАТО шояд гаронтар аз қимати худи лавозимот афтад. Ба қавли онҳо, нерӯҳои хориҷӣ қисмате аз лавозимоти низомии худро дар Осиёи Марказӣ боқӣ хоҳанд монд, зеро дар ҳоли ба қудрат расидани Толибон дар Афғонистон ва ба дасти онҳо афтодани муҳимоти ҷангӣ, қабл аз ҳама барои кишварҳои НАТО мушкил ба вуҷуд меояд.
Ник Ҳарвӣ, вазири давлатии Бритониё дар умури нерӯҳои мусаллаҳ таъйид кард, ки як мавзӯи музокирот бо ҳукуматҳои Осиёи Марказӣ, дар ин минтақа нигоҳ доштани силоҳ аст. Вай гуфт, Бритониё қисмате аз аслиҳаашро барои нерӯҳои амниятии Афғонистон хоҳад дод, аммо омода аст ба ҳукуматҳои Осиёи Марказӣ, агар эҳтиёҷ доранд, ин масъаларо низ баҳс кунад.
