Вазири корҳои хориҷии Амрико гуфт, Иёлоти Муттаҳида ҳамчунон ба НАТО вафодор аст, аммо кишварҳои дигари узв низ бояд бо афзоиши буҷаи дифоӣ ва низомии худ мувофиқат кунанд. Изҳороти Марко Рубио рӯзи 3-юми апрел дар нишасти вазирони корҳои хориҷии Паймони Атлантики Шимолӣ дар Брюссел садо дод.
Ин суханон талош барои аз байн бурдани нигарониҳое ҳаст, ки дар пайи баъзе изҳорот ва мавзеъгириҳои Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико ба миён омадааст. Аз ҷумла, шак дар мавриди омодагӣ барои дифоъ аз ҳамаи муттаҳидон ва талошҳо барои наздик шудан ба Русия бар сари ҷанги Украина.
Рубио дар сафари нахустини худ барои мулоқот бо ҳамтоёнаш дар нишасти НАТО дар Брюссел гуфт, "баъзе аз ин ҳаёҳуҳое, ки дар расонаҳои ҷаҳонӣ ва бархе расонаҳои дохилии Амрико дар бораи НАТО мебинем, бемаврид аст".
Вай ҳамчунин таъкид кард, ки "президент Трамп ба таври рӯшан эълон кардааст, ки аз НАТО ҳимоят мекунад ва мо дар НАТО хоҳем монд".
Бо ин ҳол, Трамп аз аъзои НАТО хостааст, ки буҷаи дифоии кишварҳояшонро ба беш аз ду баробари ҳадафи кунунӣ, яъне панҷ дарсад аз Маҷмӯи Маҳсулоти Дохилӣ афзоиш диҳанд, ҳарчанд саҳми кунунии Амрико ҳам ба ин рақам намерасад.
Вазири корҳои хориҷии Амрико дар Брюссел бар ӯҳдадории ҳамаи аъзо, аз ҷумла Амрико барои расидан ба сатҳи панҷдарсадӣ таъкид кард ва ҳамзамон афзуд, "ҳеч кас интизор надорад, ки битавонад ин корро дар як ё ду сол анҷом диҳад, аммо ин масир бояд воқеӣ бошад".
Рубио таъкид кард, ки Трамп "зидди НАТО нест. Ӯ мухолифи НАТО-е аст, ки тавоноиҳои лозимро барои анҷоми ӯҳдадориҳояш надорад".
Ин суханони тасаллобахш эҳтимол дилгармие барои ҳампаймонҳое хоҳад буд, ки мекӯшанд нишон диҳанд, ки дар ҳоли афзоиши талошҳои худ барои ҳалли ин масъала ҳастанд.
Кишварҳои гуногуни аврупоӣ эълон кардаанд, ки буҷаи низомии худро ба таври чашмгир афзоиш хоҳанд дод ва дар ин миён Олмон ба унвони як қудрати бузурги иқтисодӣ, роҳ барои афзоиши чашмгири сармоягузорӣ ба бахши низомиро боз кардааст.
Марк Рютте, дабири кулли НАТО, ҳам дар тасдиқи ин вазъият гуфт, "воқеаҳои бузурге дар ҳоли рух додан аст ва дар чанд моҳи гузашта, дар ҳақиқат садҳо миллиард евро дар ҳоли вуруд ба ин арса аст".
Ба гуфтаи Рютте, ин эҳтимол калонтарин афзоиши буҷаи дифоӣ дар қисмати аврупоии НАТО аз поёни Ҷанги сард аст, вале то ҳанӯз кофӣ нест.
ЧАРО МУТТАҲИДОНИ АВРУПОИИ НАТО НИГАРОНАНД?
Дар ихтилофот миёни Доналд Трамп ва НАТО, ҷанги Украина ва эҳтимоли хуруҷи нерӯҳои амрикоӣ аз Аврупо нақши бисёр муҳим дорад.
Трамп бар хилофи рафтори суннатии НАТО, ба дунболи наздикӣ ба Русия ва дар талош барои расидан ба созиш бо Маскав бар сари поёни ҷанг дар Украина аст. Дар ин байн, баъзе аз ҳампаймонҳои аврупоии НАТО нигаронанд, ки ин созиш ба қимати аз даст рафтани манфиатҳои Украина ё осеб ба амнияти Аврупо тамом шавад.
Ҳамзамон, ҳукумати Трамп пештар таҳдид карда буд, ки мумкин аст нерӯҳои амрикоиро аз Аврупо берун кунад ё таваҷҷуҳи худро ба таҳдидҳое мисли Чин сафарбар намояд. Ин мавзуъ низ Аврупоро нигарон кардааст, чун Амрико дар воқеъ сутуни аслии дифоии НАТО аст.
Бо ин ҳол, дабири кулли НАТО гуфтааст, "барномае барои хуруҷи ногаҳонии Амрико аз Аврупо вуҷуд надорад, вале табиӣ аст, ки ИМА бояд ба минтақаҳои гуногуни ҷаҳон таваҷҷуҳ кунад".
Бинобар ин, кишварҳои аврупоӣ дар талошанд бо афзоиши буҷаи дифоӣ, ин нигарониро коҳиш диҳанд ва нишон диҳанд, ки дар ҳоли тақвияти тавони низомии худ ҳастанд.
